Crefyddau
Roedd Butetown yn gymuned o ddiwylliannau amrywiol ac nid yw'n syndod bod amrywiaeth fawr o grefyddau yn cael eu dilyn yno - Bedyddwyr, Catholigion, yr Eglwys yng Nghymru, y grefydd Uniongred Roegaidd, Lutheriaid, Iddewon, Methodistiaid, Mwslimiaid, Crynwyr, Byddin yr Iachawdwriaeth - a chapeli Cymraeg yn eu plith.
Roedd goddefgarwch crefyddol yn naturiol yno. Yn wir, nid oedd yn anarferol i bobl fynychu gwahanol enwadau. Roedd hyn yn arbennig o wir am blant a fyddai'n ymuno â pha bynnag ŵyl grefyddol oedd yn cael ei dathlu waeth beth fo'u cefndir eu hunain. Dathlwyd Eid a'r Nadolig gan y gymuned gyfan fwy neu lai.
Mae llawer o adeiladau'r eglwysi a'r capeli bellach wedi diflannu. Ond mae dwy enghraifft nodedig ar ôl.
Dechreuodd yr Eglwys Norwyaidd fach ei bywyd ger Doc Gorllewin Bute ym 1868. Fe'i datgymalwyd ym 1987 a'i hailailadeiladu ar ei safle amlwg presennol ar y glannau ym 1992.
Agorwyd eglwys Santes Fair y Forwyn gyda'i phâr o dyrau ar Stryd Bute ym 1842 ar dir a roddwyd gan Ardalydd Bute a oedd yn yr agoriad. Mae'r eglwys yn parhau i ffynnu gyda chynulleidfa amrywiol.
-
002 2146
Mission to Seamen
By the West Bute Dock Basin. Opened in 1891 with the ground floor housing the Seamen's Institute and reading room. The first floor was a church for seamen of all nations. The building was converted to offices and eventually demolished c1980.Y Genhadaeth i Forwyr
Ger Basn Doc Gorllewinol Bute. Agorwyd yn 1891 gyda'r llawr gwaelod yn gartref i Sefydliad y Morwyr ac ystafell ddarllen. Roedd y llawr cyntaf yn eglwys i forwyr o bob cenedl. Trowyd yr adeilad yn swyddfeydd ac fe'i dymchwelwyd yn y pen draw tua 1980. -
003 1914
St Stephens Church - In Mount Stuart Square. Eglwys St Stephen - Yn Sgwâr Mount Stuart. -
003 1919
Welcome Mission - In their new building in Angelina Street dating from 1972. Y Genhadaeth Groeso - Yn eu hadeilad newydd yn Angelina Street - llun o 1972. -
003 2138
Mission to Seamen - Located beside the Bute West Dock Basin (now Roald Dahl Plass)
As well as the chapel the Mission had a reading room and library. it was opened in 1891 and closed in 1952 when the building was converted to commerial use. Eventually demolished c1980.Y Genhadaeth i Forwyr - Wedi'i lleoli ger Basn Doc Gorllewinol Bute (Roald Dahl Plass erbyn hyn) Yn ogystal â'r capel roedd gan y Genhadaeth ystafell ddarllen a llyfrgell. Fe'i hagorwyd ym 1891 a chaeodd ym 1952 pan drowyd yr adeilad yn un masnachol. Dymchwelwyd yn y pen draw tua 1980. -
007 0898
Greek Orthodox clergy and congregation.
Cyril III, Archbishop of Cyprus at the consecration of the Greek Orthodox Church of St Nicholas in 1919.Clerigwyr a chynulliad Groegaidd Uniongred.
Cyril III, Archesgob Cyprus yng nghysegriad Eglwys Roegaidd Uniongred Sain Nicolas ym 1919. -
007 0909
Gospel Mission Hall, Angelina Street
Photo from the 1930s include Mr Bowyer in Centre of front who was the leading figure for many years.
As part of the Christian mission, food and clothing were provided for the destitute.Neuadd Cenhadaeth yr Efengyl, Angelina Street
Mae'r llun o'r 1930au yn cynnwys Mr Bowyer yn y blaen yn y canol, a oedd yn ffigyr blaenllaw am flynyddoedd lawer. Fel rhan o'r genhadaeth Gristnogol, darparwyd bwyd a dillad ar gyfer yr amddifad. -
007 0909
Clergy and choir - St Mary the Virgin church Clerigwyr a chôr - Eglwys y Forwyn Fair. -
011 0005v112
Peel Street Mosque
The first purpose built mosque in Wales. It was demolished in 1997 and redeveloped on a nearby siteMosg Stryd Peel
Y mosg pwrpasol cyntaf yng Nghymru - cafodd ei adeiladu ym 1947 gan y gymuned Yemenïaidd. Cafodd ei ddymchwel ym 1997 a'i ailddatblygu ar safle gerllaw. -
011 0005
Norwegian Church - Seen here in its original location before dismantling and rebuilding in its current one. Yr Eglwys Norwyaidd - Fe’i gwelir yma yn ei lleoliad gwreiddiol cyn iddi gael ei datgymalu a’i hailadeiladu yn ei lleoliad presennol. -
011 0007
St Mary the Virgin church
Sanctuary of the church which was built in 1843 on land donated by 2nd Marquess of Bute.Eglwys y Forwyn Fair
Noddfa'r eglwys a adeiladwyd ym 1843 ar dir a roddwyd gan 2il Ardalydd Bute. -
011 0005
Bethal Baptist Church was situated in Pomeroy Street down The Docks Eglwys y Bedyddwyr Bethel Roedd wedi’i lleoli yn Stryd Pomeroy yn y Dociau