Doc y Frenhines Alexandra
Hyd yn oed cyn i'r gwaith ar Ddoc y Rhath orffen roedd cynlluniau yn cael eu llunio ar gyfer buddsoddiad mawr arall yng nghyfleusterau’r dociau. Erbyn 1895 cafwyd caniatâd Seneddol ar gyfer doc newydd ar dir wedi'i adennill ar ochr flaendraeth y rhai presennol.
Roedd angen dau arglawdd i adennill tir, a bu’r gwaith o godi'r rhain yn anodd oherwydd y mwd meddal ar y safle a llanw enfawr Môr Hafren. Erbyn 1898 fodd bynnag cwblhawyd y rhan hon o'r gwaith a dechreuwyd adeiladu waliau'r doc. Ond aeth pethau o chwith braidd fan hyn hefyd, a bu’n rhaid cloddio'r sylfeini’n ddyfnach na’r disgwyl.
Roedd y doc olaf yn 2550 o droedfeddi o hyd ac 800 o droedfeddi o led, ac yn amgáu 50 erw o ddŵr. Mae’r loc môr yn 90 troedfedd o led. Mae tramwyfa gyfathrebu i Ddoc y Rhath gyda phont siglo drosti ar gyfer cledrau rheilffordd.
Roedd cyfanswm y gost yn fwy na £2m (tua £172m heddiw).
Roedd ochr atfor y doc i'w ddefnyddio i allforio glo gyda'r ochr gyferbyn yn cael ei defnyddio ar gyfer mewnforion. Roedd warysau ar yr ochr fewnforio yn cynnwys storfa oer, ac o ganlyniad i hynny daeth Caerdydd yn borthladd pwysig ar gyfer trin cig wedi'i rewi.
Agorwyd y doc ar 13 Gorffennaf 1907 gan y Brenin Siôr VII a'r Frenhines Alexandra y cafodd y doc ei enwi ar ei hôl.
-
011 0002v17
Royal Yacht arriving for opening. On board are King George VII and Queen Alexandra for the formal opening of the dock on 13 July 1907. Bad Brenhinol yn cyrraedd ar gyfer yr agoriad. Ar y bwrdd mae'r brenin Siôr VII a'r frenhines Alexandra, yn ymweld ar gyfer agoriad ffurfiol y doc ar 13 Gorffennaf 1907. -
301 6215
The dignitaries assembling to meet the royal party for the opening of the dock. Pwysigion yn ymgynnull i gwrdd â'r parti brenhinol ar gyfer agor y doc. -
011 0002
'Cardiff Waifs and Strays' were aboard the Tatum owned SS Torrington to witness the opening of the dock. Roedd 'Cardiff Waifs and Strays' ar fwrdd yr SS Torrington, a oedd yn berchen i Tatum, i weld agoriad y doc. -
003 2138
A postcard showing coaling tips - the one in the foreground in use. Cerdyn post yn dangos tomenni glo - yr un yn y blaendir mewn defnydd -
301 6239
Frozen carcasses being unloaded to go into cold store. Carcasau wedi'u rhewi'n cael eu dadlwytho i fynd i'r storfa oer. -
301 6200
Timber wharf and storage area - 1969. Glanfa ac ardal storio pren – 1969. -
301 6200
Aerial view with coaling tips.
SS Durham Trader and another steamship seen at the coaling tips in 1950s.Llun o’r awyr gyda thomenni llwytho glo.
SS Durham Trader ac agerlong arall wrth y tomenni glo yn y 1950au. -
301 6204
Cargo liners at quayside.
Cargo liners operated a regular scheduled service between designated ports as opposed to tramp vessels which will call at any port where cargo can be obtained.Leiners cargo ar ymyl y cei.
Roedd leiners cargo yn gweithredu gwasanaeth rheolaidd rhwng porthladdoedd dynodedig, yn wahanol i drampiaid sy’n galw yn unrhyw borthladd lle gellir cael cargo. -
301 6220
RY Britannia arriving into Queen Alexandra Dock in June 1965 for a royal visit. RY Britannia yn cyrraedd Doc y Frenhines Alexandra ym mis Mehefin 1965 ar gyfer ymweliad brenhinol. -
301 6200
Dockside has lines of cars waiting to be exported - 1968. Mae llinellau o geir ar ymyl y doc, yn aros i gael eu hallforio – 1968. -
301 6200
Aerial view taken in 1952 at low tide. The water level in the dock is maintained by closing the inner lock gate. Golygfa o'r awyr a dynnwyd ym 1952 gyda’r llanw ar drai. Mae lefel y dŵr yn y doc yn cael ei chynnal trwy gau gât fewnol y loc. -
011 0002
A busy Queen Alexandra Dock in 1910's. Prysurdeb yn Noc y Frenhines Alexandra yn y 1910au